Android, Google ve Open Handset Alliance tarafından, cep telefonları, tabletler ve televizyonlar için geliştirilmekte olan, Linux tabanlı, özgür ve ücretsiz bir işletim sistemidir. Sistem açık kaynak kodlu olsa da, kodlarının ufak ama çok önemli bir kısmı Google tarafından kapalı tutulmaktadır. Google tarafından ücretsiz sunulmasının sebebi, sistemin daha hızlı ve çabuk gelişmesi, birçok popüler marka tarafından kullanılması ve bu sayede reklamlarının daha fazla kişiye ulaşmasını sağlamaktır. Google, Android sistemi üzerinde çalışan Google Play marketteki oyun ve uygulamalar üzerinde aldığı reklamları yayımlayarak para kazanmaktadır.
Android, aygıtların fonksiyonelliğini genişleten uygulamalar yazan geniş bir geliştirici grubuna sahiptir. Android için hâlihazırda 2,6 milyondan fazla uygulama bulunmaktadır. Google Play Store ise, Android işletim sistemi uygulamalarının çeşitli sitelerden indirilebilmesinin yanı sıra, Google tarafından işletilen kurumsal uygulama mağazasıdır. Geliştiriciler, ilk olarak aygıtı, Google’ın Java kütüphanesi aracılığıyla kontrol ederek Java dilinde yazmışlardır.
Open Handset Alliance, 5 Kasım 2007’de Android’i kurduğunu duyurmuştur ve ardından 34 adet donanım, yazılım ve telekom şirketi, mobil cihazlar için telif hakkı olmayan bir işletim sisteminin teknolojinin gelişimi için yararlı olduğu konusunda hemfikir olmuşlardır.
Android, Linux çekirdeği üzerine inşa edilmiş bir mobil işletim sistemidir. Bu sistem ara katman yazılımı, kütüphaneler ve API, C diliyle yazılmıştır. Uygulama yazılımları ise, Apache harmony üzerine kurulu Java-uyumlu kütüphaneleri içine alan uygulama iskeleti üzerinden çalışmaktadır. Android, derlenmiş Java kodunu çalıştırmak için dinamik çevirmeli Android Runtime (ART) kullanır ve cihazların fonksiyonelliğini artıran uygulamaların geliştirilmesi için çalışan geniş bir programcı-geliştirici çevresine sahiptir. Google aynı zamanda işletim sistemindeki hataları bulan kullanıcıları para ödülü ile ödüllendirmektedir.
Tarihi
Temmuz 2005’te Google, Android Inc.’i almış ve ufak bir başlangıç şirketini Palo Alto’da kurmuştur. Android’in kurucuları, Google’a çalışmak için giden Andy Rubin (Danger’ın kurucusu), Rich Miner (WildFire’ın kurucusu), Nick Sears ve Chris White’tır (WebTV’de çalışan ilk mühendislerden biri). Bu arada, Android Inc.’in işlevleri daha önce yaptıkları mobil işletim sistemleri kadar iyi bilinmemektedir ve bu da Google’ın Mobil cihazlar pazarına gireceği söylentisini başlatmıştır. Buna karşın, bu süreç içinde pazara ne çeşit ürünle çıkacakları tam olarak belli olmamıştır.
Google’da, ekip (Rubin tarafından izin verilen) Linux tabanlı, taşınabilir cihazlar için geliştirdikleri, esnek, güncelleştirilebilir İşletim Sistemini yazmışlardır. Raporlara göre Google çoktan donanım serilerini, yazılım partnerlerini ve taşınabilir cihazlarda çeşitli derecelerde birlikte çalışacağı sinyalini vermiştir.
Android’in gelişimi
Google, Android’i satın aldıktan sonra telefon üreticilerini yanına alarak Open Handset Alliance (OHA) birliğini kurmuştur. Android’in gelişimi OHA eliyle yönetilmeye başlanmıştır.
Android 1.0 veya Android Alpha, HTC Dream’in işletim sistemi olarak telefonlara ilk adımını atmıştır. Bu sürüm; kamera desteği Wi-Fi, bluetooth, klasörler, bir web tarayıcısı, uyarılar, sesli arama, YouTube, alarmlı saat ve galeri gibi özellikler sunmaktadır.
9 Şubat 2009’da Android 1.1 veya Android Beta yayımlanmıştır. Bu sürüm bir önceki sürümdeki sistem hatalarını düzeltmeyi ve API’ı geliştirmeyi amaçlamıştır.
30 Nisan 2009’da Android 1.5 veya Android Cupcake yayımlanmıştır. Bluetooth desteği, kamera kaydı, video gösterimi, Picasa, sık kullanılanlar klasörü ve Widget’ları kişiselleştirebilme, yazı tahmin edebilen klavye ve animasyonlu ekran özellikleri Android’e kazandırılmıştır.
15 Eylül 2009’da Android 1.6 veya Android Donut yayımlanmıştır. Ekran çözünürlüğü yükseltilmiştir. Doğru çeviri yapma ve okutma özelliği, geliştirilmiş Android market, galeride çoklu silme, sesli arama, WVGA ekran çözünürlük desteği Android’e kazandırılmıştır.
29 Ekim 2009’da Android 2.0 ve 2.1 veya Android Eclair yayımlanmıştır. HTML 5 ve Bluetooth 2.1 desteği kazandırılmıştır. Sanal klavye ve yüksek ekran çözünürlüğü desteği ile özelleştirilebilen arayüz özelliği eklenmiştir. Geliştirilmiş Google Maps, hareketli duvar kâğıtları ve dijital yakınlaştırma özelliği de kazandırılmıştır.
Mayıs 2010’da Android 2.2 veya Android Froyo yayımlanmıştır. 720p ekran çözünürlüğü desteği, USB bağlantı, Wi-Fi tarayıcı özelliği, Flash Player 10.1 desteği eklenmiştir.
Şubat 2011’de Android 2.3 veya Android Gingerbread yayımlanmıştır. Çoklu kamera ve çoklu dokunmatik desteği eklenmiştir. XGA (1366×768) ekran çözünürlük desteği ve video arama özelliği eklenmiştir.
Yine Şubat 2011’de Android 3.0 veya Android Honeycomb yayımlanmıştır. Android işletim sistemi, tabletlerle uyumlu hâle getirilmiştir. Android Honeycomb yalnızca tabletler için tasarlanmıştır ve sadece tabletlerde bulunan tek Android sürümüdür.
Ekim 2011’de Android 4.0 veya Android Ice Cream Sandwich yayımlanmıştır. Yüz tanıma fonksiyonları ve NFC ile dosya paylaşımı özellikleri eklenmiştir. Bu sürümden başlayarak Android sisteminin aynı anda hem tablet, hem de akıllı telefonlarda uygulanmasına başlatıltı.
Mart 2012’de Android Market’in adı Google Play Store olarak değiştirilmiştir.
Temmuz 2012’de 4.1 veya Android Jelly Bean yayımlanmıştır. Aynı anda iki uygulama açma özelliği Android’e kazandırılmıştır. Butter project (takılmadan kayan ekran) ve enerji verimliliği sağlanmıştır.
Ekim 2012’de 4.2 (Jelly Bean Plus) yayımlanmıştır. Çoklu kullanıcı, 360 derece panoramik fotoğraf ve Swype klavye kazandırılmıştır.
11 Şubat 2013’te 4.2.2 (Jelly Bean Plus) yayımlanmıştır. Bu güncelleme “performansı ve kararlılığı artırır” sloganıyla çıkarılmıştır. Isınma ve donma problemleri giderilmiştir.
24 Temmuz 2013’te 4.3 (Jelly Bean) yayımlanmıştır. Çoklu kullanıcı için ebeveyn kontrolü, oyunlar için OpenGL ES 3.0 desteği, diğer teknolojik aletlere bağlanmak için ilk akıllı Bluetooth teknolojisi, Wi-Fi’ı açıp kapatmak yerine otomatik açılıp kapanabilen akıllı Wi-Fi teknolojisi eklenmiştir. Ayrıca uygulama izinleri bu sürümle birlikte kontrol edilebilir hâle gelmiştir.
31 Ekim 2013’te Android 4.4 veya Android KitKat yayımlanmıştır. Görsel arayüzde birçok değişiklik yapılmıştır. RAM optimizasyonu sayesinde 512 MB RAM’e sahip cihazlarda da çalışabilmektedir. ART (Android Run Time) sanal makinesi Android KitKat, Google Nexus ile deneysel olarak sunulmuştur.
24 Şubat 2014’te MWC fuarında Sony Xperia Z2 ve Samsung Galaxy S5, Android 4.4.2 (KitKat) sürümünü kullanmıştır. Cihazlar bu işletim sistemiyle satışa sunulacaktır.
3 Kasım 2014 tarihinde Google, Android 5.0 veya Android Lollipop sürümünü çıkarttı.
2 Aralık 2014 tarihinde Google, Android 5.0.1 güncellemesi yayımlandı.
19 Aralık 2014 tarihinde Google, bazı hata düzeltmeleri içeren Android 5.0.2 sürümünü yayımladı.
29 Mayıs 2015 tarihinde Google, yaptığı I/O 2015 konferansında Android M 6.0’ı duyurdu ve önizleme sürümünü yayımladı.
19 Ağustos 2015 tarihinde Google, Android 6.0’ın kod adını Marshmallow olarak duyurdu ve 3. önizleme sürümünü yayımladı.
29 Eylül 2015’te Android Marshmallow bulunan Nexus 5X ve 6P tanıtılmıştır.
2016’da Google, Android Nougat’ın Geliştirici Beta’sını yayımladı.
22 Ağustos 2016’da Google Android N’i Android 7.0 veya Android Nougat sürümü olarak serbest bıraktı.
İlk önce 21 Mart 2017’de alfa kalitesinde bir Android Oreo geliştirici önizlemesi yayımlandı.
20 Ağustos 2018’de Android Pie yayımlandı.
3 Temmuz 2019’da Android 10 yayımlandı.
8 Eylül 2020’de Android 11 yayımlandı.
4 Ekim 2021’de Android 12 yayımlandı. Bu sürüm, ‘Material You’ adında cihazınızda kullandığınız duvar kâğıdınıza göre dinamik olarak renk değiştirebilen yeni bir arayüzle gelirken, Erişilebilirlik alanında Alan büyüteci, Ekstra loş, Kalın metin ve Gri tonlama gibi özelliklerle geliyor. Güvenlik alanında Android 12, herhangi bir uygulama aktifken eğer kamera veya mikrofona erişirse bunu kullanıcıya canlı olarak bildirirken, uygulamaların tam konumunuza mı yoksa yaklaşık konumunuza mı erişmesine izin verebileceğiniz bir dizi ek özellikle gelmektedir.
7 Mart 2022’de Google, Android 12L’yi yayımladı. Katlanabilir telefonlar, tabletler, masaüstü boyutundaki ekranlar ve Chromebook’lara özel iyileştirmeler ve Android’in daha büyük ekranlara uyarlanabilmesi için kullanıcı arayüzünde yapılan değişikliklerin olduğu bir ara güncellemeydi. Pixel 6 gibi cihazlarda ‘Android 12.1’ olarak dağıtıma sunuldu.
15 Ağustos 2022’de Android 13, ilk olarak Google Pixel telefonlar için yayımlandı. Artık Android 13’le birlikte her uygulama için farklı bir dil ayarı yapılabilecek. Sistem, bir dizi yeni gizlilik seçeneğiyle beraber panonuzdaki bilgileri koruma amacıyla, bir uygulama panoya eriştiğinde uyarı alırsınız ve pano geçmişiniz, istenmeyen erişimi önlemek için bir süre sonra silinmesini sağlar.
